Nguyên nhân của giấc mơ và ác mộng là gì? 

Nằm mơ là một trong những khía cạnh phức tạp và bí ẩn nhất của giấc ngủ. Trong khi giấc mơ có thể bao gồm những hình ảnh về sự hùng vĩ và hạnh phúc, thì chúng cũng có thể đáng sợ, đe dọa hoặc tạo ra căng thẳng cho con người.

Một giấc mơ xấu khiến bạn thức dậy, nó được gọi là một cơn ác mộng. Đôi khi gặp ác mộng hoặc giấc mơ xấu là điều bình thường. Nhưng đối với một số người, ác mộng thường xuyên tái diễn, sẽ làm gián đoạn giấc ngủ và tác động tiêu cực đến cả cuộc sống của họ.

Trong bài viết dưới đây, Sleep sẽ cùng bạn tìm hiểu nguyên nhân của giấc mơ và ác mộng. Để giúp bạn tìm cách hạn chế những cơn ác mộng không mong muốn nhé.

Về những giấc mơ

Ngủ mơ là gì?

Ngủ mơ là hiện tượng mà tâm trí con người trải qua những hình ảnh, âm thanh và nhiều dạng cảm xúc mãnh liệt khi nằm ngủ. Hiện tượng giấc mơ không chỉ diễn ra ở con người mà còn được ghi nhận ở động vật có vú và chim. Giấc mơ có 2 dạng đó là: giấc mơ bình thường và giấc mơ sáng suốt – lucid dream.

Nguyên nhân xảy ra giấc mơ

Để biết về nguyên nhân giấc mơ thì đều đầu tiên bạn nên tìm hiểu đó là  chu kỳ của giấc ngủ. Trên thực tế, con người không phải là đặt lưng xuống và ngủ liền ngay lập tức mà phải trải qua nhiều thay đổi phức tạp khi ngủ.

Một chu kỳ giấc ngủ của con người sẽ bao gồm 4 giai đoạn đó là ru ngủ, ngủ nông, ngủ sâu và giấc ngủ REM (hay còn gọi là giai đoạn chuyển động mắt nhanh). Thời lượng ngủ cần thiết cho một chu kỳ là 90 phút. Trong một đêm dài từ 7-8 tiếng, con người thường cần trải qua từ 4-6 chu kỳ giấc ngủ. 

Hiện tượng ngủ mơ sẽ xuất hiện ở REM. Một số các nhà nghiên cứu cho rằng, giấc mơ là những mong muốn và khao khát mà con người không thể thực hiện ở hiện thực. Trong khi một số người khác thì nhận định rằng giấc mơ chỉ là một tín hiệu ngẫu nhiên từ não mà không hề mang theo bất kỳ một ý nghĩa nào khác. Không chỉ vậy, rất nhiều người còn tin rằng giấc mơ chính là Đấng Bề Trên muốn gửi đến. Do đó, chỉ cần bạn biết cách giải đoán thì điềm báo sẽ linh ứng.

Cho đến ngày nay, phạm trù giấc mơ còn rất nhiều điều bí ẩn, thu hút rất nhiều nhà khoa học. Mỗi con người khi sinh sống sẽ có những tính cách khác nhau, môi trường khác nhau, các mối quan hệ, thời gian ngủ và thức dậy khác nhau. Tất cả những điều này đã tạo nên những giấc mơ khác nhau, với những ý nghĩa khác nhau. 

Ác mộng

Ác mộng là gì?

Ác mộng là những giấc mơ sống động có thể đe dọa, gây khó chịu, kỳ quái đến con người. Chúng xảy ra thường xuyên hơn trong giai đoạn chuyển động mắt nhanh (REM). Ác mộng xuất hiện thường xuyên hơn vào nửa sau của đêm, khi con người dành nhiều thời gian hơn cho giấc ngủ REM.

Khi thức dậy sau một cơn ác mộng, việc nhận thức sâu sắc về những gì đã xảy ra trong giấc mơ là điều bình thường và nhiều người cảm thấy buồn bã hoặc lo lắng. Các triệu chứng thể chất mà bạn có thể nhận thấy như thay đổi nhịp tim hoặc đổ mồ hôi cũng có thể xuất hiện sau khi thức dậy.

Nguyên nhân của những ác mộng

Thông thường, giấc mơ sẽ được chia thành 2 dạng giấc mộng lành và giấc mộng xấu. Ác mộng sẽ được tái hiện bằng những hình ảnh, âm thanh, liên quan đến sự kiện, tình huống khủng khiếp hay những nỗi buồn, gây ám ảnh tâm trí cho người ngủ. Đôi khi bạn sẽ cảm thấy ác mộng mình gặp phải không khác gì thực tế thông qua những xúc giác hoặc mùi hương.

Ngoài ra, ác mộng cũng có thể sinh ra từ những áp lực, hoặc những tác dụng phụ của thuốc. Việc gặp ác mộng sẽ khiến cơ thể sinh ra hormone gây căng thẳng cho thần kinh như Noradrenalin, hay cortisol,… Đây là lý do khiến những người gặp ác mộng cảm thấy tim đập nhanh, đi kèm cùng với những rối loạn khác như buồn nôn, chóng mặt, khó thở,…

Bên cạnh những ám ảnh về mặt tâm lý, việc gặp ác mộng sẽ gây ra các rối loạn về giấc ngủ. Cụ thể hơn là chứng rối loạn giấc mộng. Những người thường xuyên nằm mơ thấy những nội dung đáng sợ sẽ khiến ngủ bị gián đoạn liên tục. Không chỉ vậy, một số các vấn đề tâm lý nghiêm trọng khác cũng có thể xuất hiện nếu tình trạng giật mình thức giấc kéo dài. 

Rối loạn cơn ác mộng là gì?

Rối loạn ác mộng xảy ra khi một người thường xuyên gặp ác mộng, làm ảnh hưởng đến giấc ngủ, tâm trạng và hoạt động ban ngày của họ. Chứng rối loạn giấc ngủ này được gọi là bệnh mất ngủ giả – parasomnia. Bệnh mất ngủ giả sẽ gồm nhiều loại hành vi bất thường trong khi ngủ như nói mớ, ác mộng, mộng du, nghiến răng, và đái dầm.

Những người thỉnh thoảng gặp ác mộng không phải bị rối loạn ác mộng. Thay vào đó, chứng rối loạn ác mộng liên quan đến những cơn ác mộng thường xuyên lặp đi lặp lại, gây ra sự đau khổ đáng kể trong cuộc sống hàng ngày.

Ác mộng có bình thường không?

Viêc cả trẻ em và người lớn thỉnh thoảng lại gặp phải những giấc mơ xấu và ác mộng là chuyện bình thường. Tuy nhiên, rối loạn ác mộng sẽ ít phổ biến hơn nhiều. Các nghiên cứu ước tính rằng, chỉ khoảng 2-8% người lớn gặp vấn đề với ác mộng.

Thông thường, trẻ em sẽ gặp ác mộng nhiều hơn  so với người lớn. Ác mộng ở trẻ em phổ biến nhất trong độ tuổi từ 3 đến 6 tuổi và có xu hướng ít xảy ra hơn khi trẻ bắt đầu lớn hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ác mộng kéo dài khi trẻ đến tuổi thành niên và ở cả tuổi trưởng thành.

Ác mộng ảnh hưởng đến cả nam giới và nữ giới. Mặc dù phụ nữ nói chung có nhiều khả năng gặp ác mộng hơn so với nam giới. Đặc biệt là trong độ tuổi thanh thiếu niên đến tuổi trung niên.

Ác mộng ảnh hưởng đến giấc ngủ như thế nào?

Ác mộng, đặc biệt là ác mộng tái diễn, có thể ảnh hưởng đáng kể đến giấc ngủ của con người. Những người mắc chứng rối loạn ác mộng có nhiều khả năng bị giảm cả số lượng và chất lượng giấc ngủ. Những người gặp ác mộng bị gián đoạn vào ban đêm có thể thức dậy với cảm giác lo lắng, mệt mỏi, khó thư giãn đầu óc và ngủ lại. 

Sợ gặp ác mộng cũng có thể khiến bạn tránh ngủ lại và dành ít thời gian hơn cho giấc ngủ. Thật không may, những phương pháp này chỉ khiến cơn ác mộng của bạn trở nên tồi tệ hơn. Tránh ngủ có thể gây ra tình trạng thiếu ngủ, điều này có thể kích thích giấc ngủ REM phục hồi với những giấc mơ và ác mộng thậm chí dữ dội hơn. Điều này thường dẫn đến tình trạng khó ngủ hơn nữa, hay tình trạng rối loạn giấc ngủ mà đỉnh điểm chính là chứng mất ngủ.

Những cơn ác mộng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe tâm thần, khiến giấc ngủ của bạn trở nên tồi tệ hơn. Ngủ không đủ giấc có thể làm phát sinh các loại bệnh về tâm lý khác như trầm cảm và lo lắng.

Ngủ không đủ giấc liên quan đến ác mộng và rối loạn ác mộng có thể gây ra chứng buồn ngủ quá mức vào ban ngày, làm thay đổi tâm trạng và suy giảm chức năng nhận thức của con người. Tất cả đều có thể có tác động tiêu cực đáng kể đến mọi hoạt động ban ngày và chất lượng cuộc sống của một người. Hy vọng qua bài viết trên của Sleep đã biết thêm về nguyên nhân của giấc mơ và ác mộng. Từ đó, biết cách điều chỉnh phương pháp ngủ hằng ngày của mình để có giấc ngủ tuyệt vời vào mỗi đêm.

Nguồn tham khảo: https://www.sleepfoundation.org/nightmares